Màu sắc tâm linh đậm nét truyền thống trên hòn đảo thiên đường
Không chỉ là một hòn đảo, Bali đúng nghĩa là một thiên đường nhiệt đới sống động và đậm nét văn hóa. Nếu có dịp đến đây vào những dịp lễ lớn của người dân như Galungan, bạn sẽ thấy được màu sắc tâm linh nổi bật và cuốn hút có một không hai trên hòn đảo này.

1. Galungan - Lễ hội tôn giáo lớn nhất Bali
Galungan là lễ hội tôn giáo quan trọng và lớn nhất của người theo đạo Hindu (Ấn Độ giáo) ở Indonesia. Lễ hội này được tổ chức theo bộ lịch riêng có tên Pawukon, một năm có 210 ngày. Do vậy, ngày tổ chức lễ hội không cố định theo lịch dương mỗi năm.
Thời gian chính của lễ hội kéo dài trong 10 ngày trên đảo Bali. Đây là thời điểm những người con xa xứ về lại quê hương thăm người thân, bạn bè, viếng thăm phần mộ của tổ tiên và tỏ lòng tôn kính với thần linh tại các ngôi đền linh thiêng. Ngoài ra, lễ hội này còn được tổ chức để tưởng nhớ đến chiến thắng của một vị vua Bali trước Adharma.

Vào mùa lễ Garaungan, trên đường phố, trong các ngôi đền, trước nhà dân hay các cửa hàng nhỏ đều cắm những cột trụ tre gọi là penjor được trang trí rực rỡ bằng vải dệt và lá dừa non.

Dưới những cột trụ tre này, người dân dùng tre và lá dừa non kết thành những am nhỏ để đặt đĩa đồ cúng vào trong.

Những đĩa cúng nhỏ này gọi là canang sari, cũng được làm bằng lá dừa non, dùng để đựng hoa, một vài món ăn vặt như kẹo, bánh. Trong mùa lễ Garungan, bạn sẽ bắt gặp dĩa cúng này ở mọi nơi, không chỉ trong đền mà còn ở các góc phố tại Bali.
Ngoài ra, trước lễ hội, người dân cũng chuẩn bị các loại đồ cúng cho ngày lễ chính như chuối xanh nấu trong nồi đất, jaja - bánh gạo chiên truyền thống nhiều màu sắc của người dân đảo Bali, mổ lợn hoặc gà làm tiệc tại nhà cúng tổ tiên. Sau đó những người phụ nữ sẽ đội đồ tế lên đầu còn những người đàn ông thì đội lá cọ, tổ chức diễu hành với các mâm lễ vật đầy ắp dâng lên các vị thần linh tại những ngôi đền, cảm tạ phước lành và cầu chúc cho linh hồn người đã khuất được lên thiên đàng. Hàng dài người nối đuôi tham gia tạo không khí tưng bừng và náo nhiệt. Ngoài ra, còn nhiều nghi lễ tôn giáo Hindu khác được thực hiện.

Tuy nhiên vì là dịp lễ lớn, nhiều người tập trung, hầu hết các ngôi đền không cho khách du lịch tham gia vào khu vực cầu nguyện của người dân địa phương.
Lễ hội Galungan có nét tương tự như rằm tháng 7 âm lịch và lễ vu lan ở nhiều quốc gia Châu Á, trong đó có Việt Nam. Người dân trên đảo Bali tin rằng, trong thời gian diễn ra lễ hội, các vị thần và linh hồn người thân đã khuất của họ cũng sẽ đến tham gia, vì vậy, họ thường mặc trang phục, trang sức đẹp và lộng lẫy nhất.
2. Những ngôi đền có nguồn nước linh thiêng nhất hòn đảo
Người dân thường tập trung tại những ngôi đền nổi tiếng linh thiêng để làm lễ. Tại bali có 5 ngôi đền được người dân tin rằng có nguồn nước linh thiêng nhất là Pura Tirta Empul ở Gianyar; Pura Ulun Danu ở hồ Beratan; Pura Tirta Tawar ở Gianyar; Pura Tirta Harum ở Bangli và Pura Tirta Taman Mumbul ở Badung.

Nằm ngay dưới chân của dinh Tổng thống Tampaksiring, Pura Tirta Empul tương truyền được xây dựng vào năm 926 sau Công Nguyên và được sử dụng thường xuyên cho đến nay. Trong ngôn ngữ Bali, Tirta Empul được dịch một cách thoáng nghĩa là “nước phun ra từ đất”. Khuôn viên đền có nhiều suối nước được cho là do Thần Indra tạo ra, có khả năng thanh tẩy cho những ai tắm ở đó, vì vậy ngôi đền còn được coi như một con suối linh thiêng.

Ngay khi bước vào ngôi đền, bạn sẽ đi bộ qua cánh cổng lớn bằng đá mà người địa phương gọi là candi bentar (cổng trời) và đến sân ngoài (jaba sisi) của ngôi đền. Cuối sân là một cánh cổng dẫn đến sân trung tâm, được trấn giữ bởi 2 bức tượng đá Dwarapala khổng lồ cầm chùy.

Được bao bọc bởi một dòng dòng suối chảy từ đỉnh núi cao quanh năm không cạn, Tirta Empu có nghi lễ tắm thánh hay còn gọi là Melukat rất được người dân tín ngưỡng. Họ thường đến đây, cúi đầu trước một trong 12 vòi nước thánh để gột rửa những điều không may mắn và mong được chữa lành.

Khu vực thực hiện nghi lễ thanh tẩy Melukat nằm ở sân chính (jaba tengah) của đền. Các suối nước thiêng ở đây chảy ra qua 30 đường dẫn nước vào hai hồ bơi thiêng. Người dân xếp thành hàng dài trong các hồ bơi để chờ ngâm mình dưới vòi nước, bắt đầu từ trái qua phải đến khi tắm hết các vòi. Đặc biệt có hai vòi được dùng riêng để tẩy uế cho người chết, người sống không được sử dụng.

Người dân hoặc du khách bắt buộc mặc sarong (kiểu quần váy gồm một miếng vải lớn, quấn quanh người và buộc thắt lại ở eo), trang phục truyền thống của người Indonesia khi vào trong đền. Bạn có thể thuê một chiếc sarong tại một số cửa hàng ở ngoài cổng đền, giá thuê dao động 30.000 - 50.000 rupiah tùy loại. Phí vào cửa là 15.000 IDR/người lớn và 7.500 IDR/trẻ em đối với người dân địa phương và 50.000 IDR/người (khoảng 80.000vnđ) đối với khách du lịch. Đền mở cửa từ 9h đến 17h hàng ngày.

Được in trên tờ tiền 50.000 rupiah (khoảng 80.000 đồng), đền Pura Ulun Danu Bratan được xây dựng năm 1633, là ngôi đền thờ nữ thần nước Dewi Danu. Đền nằm cạnh bờ hồ Bratan, hồ lớn thứ hai ở Bali, được hình thành từ miệng một ngọn núi lửa cũ ở độ cao 1.200 m so với mực nước biển. Đây là một trong 5 nguồn nước linh thiêng nhất trên đảo Bali.
Tháp 12 tầng trong đền được xây dựng bởi vua Mengwi của Bali. Không khí se lạnh, mát mẻ cùng những bức tường phủ rêu phong làm tăng thêm vẻ cổ kính, linh thiêng cho ngôi đền. Khi nước dâng lên, ngôi đền như trôi nổi trên bề mặt hồ nước, tạo nên hình ảnh độc đáo và thu hút.

Là một trong những biểu tượng văn hoá, du lịch của Bali, Tanah Lot tọa lạc trên một đảo đá bên bờ biển Thái Bình Dương. Trong tiếng Bali, “Tanah” nghĩa là “đất” và “Lot” nghĩa là “biển”. Tên gọi đã miêu tả chính xác vị trí của đền là “vùng đất được bao bọc bởi đại dương”. Mỗi khi thủy triều lên, ngôi đền trở nên biệt lập vì nước biển dâng cao cắt đứt con đường dẫn ra đền.
Theo truyền thuyết địa phương, vào khoảng thế kỷ XV, tu sĩ Ấn Độ Danghyang Nirartha đến Bali và thuyết phục người dân xây dựng ngôi đền để truyền bá đạo Hindu. Để bảo vệ Tanah Lot, ông đã biến chiếc khăn choàng đầu của mình thành con rắn khổng lồ quấn quanh ngôi đền. Từ đó đến nay, ngôi đền dành riêng cho việc thờ cúng các vị thần biển cả và người dân tin nơi này vẫn được rắn thần bảo vệ suốt hàng trăm năm.
Tuy không nằm trong 5 ngôi đền có nguồn nước thiêng, Tanah Lot vẫn là địa điểm được nhiều người dân hành hương đến vào dịp lễ Galungan hàng năm. Những người đàn ông mặc đồ trắng, phụ nữ mặc những trang phục màu sắc sặc sỡ và đội những rổ đồ cúng, đứng xếp thành hàng dài chờ đợi để dâng lên cho thần linh, cầu nguyện cho một mùa màng bội thu cùng đời sống ấm no, hạnh phúc. Văn hóa này đã trở thành một tín ngưỡng thờ cúng của người dân Hindu tại Bali.
Đây cũng là điểm đông khách mỗi ngày bởi sở hữu vị trí ngắm hoàng hôn lý tưởng. Bạn sẽ tìm thấy tầm nhìn ngoạn mục ra đại dương và chứng kiến khung cảnh hùng vĩ, những cơn sóng xô vào vách đá tung bọt trắng xóa, ánh mặt trời khuất phía sau ngôi đền để lại một màu đỏ rực trên nền trời trước khi bóng tối phủ lên mọi ngóc ngách của ngôi đền.
3. Nét văn hóa truyền thống đặc sắc

Cổng trời là một trong những nét văn hóa đặc sắc của riêng Bali, xuất hiện ở rất nhiều nơi trên đảo, đặc biệt là trong những ngôi đền. Thậm chí, xchir cần đặt chân đến sân bay Ngurah Rai, bạn có thể thấy ngay một cổng trời dẫn vào ga sân bay và bên trong là bệ thờ với hoa và nhang thơm tỏa hương ngào ngạt.

Bạn cũng có thể thưởng thức nhạc truyền thống tại Bali và chiêm ngưỡng điệu múa Pendet, một trong những điệu múa Bali lâu đời nhất. Pendet thường được biểu diễn bởi các cô gái trẻ trang điểm nổi bật, mang theo những chiếc bát đựng cánh hoa và tung lên không trung vào một số thời điểm trong buổi diễn. Đây là một điệu múa thiêng liêng mang ý nghĩa mời các linh hồn đến tham gia những buổi lễ ở các ngôi đền và hiện được coi là thay lời chào mừng du khách đến với đảo Bali.

Batik là loại vải nổi tiếng của Bali bởi cách thức tạo hoa văn thủ công bằng mực vẽ độc đáo. Người thợ sẽ phác họa hoa văn trên tấm vải trơn bằng bút chì, sau đó sử dụng dụng cụ được gọi là canting để phủ sáp nóng lên vải theo các đường nét đã phác thảo. Sáp có chức năng như lớp bảo vệ ngăn thuốc nhuộm thấm vào họa tiết. Tấm vải đã vẽ sáp được hong khô trước khi mang đi nhuộm.

Thuốc nhuộm được làm từ vỏ, lá cây trên đảo. Sau khi nhuộm, những tấm vải tiếp tục được hong khô, sau đó ngâm vào nước nóng để làm tan lớp sáp. Nếu muốn tăng họa tiết và màu sắc, người thợ tiếp tục phủ sáp và lặp lại quá trình trên.

Trong nhiều thập kỷ, kopi luwak hay còn được người phương Tây gọi là "cà phê phân mèo" là loại cà phê đặc sản của Indonesia. Kopi luwak được làm từ những hạt cà phê do luwak - cầy vòi hương (Asian palm civet) ăn vào, tiêu hoá và thải ra. Hạt cà phê trong phân cầy luwak sẽ được rửa sạch và chế biến. Với giá khoảng 35 - 100 USD một cốc, kopi luwak được gọi là loại cà phê đắt đỏ nhất hành tinh. Đến Bali, du khách có thể quan sát quá trình rang cà phê và thưởng thức loại cà phê đắt đỏ có tiếng này.

Bali Swing dường như đã trở thành biểu tượng của hòn đảo này và là trải nghiệm không thể thiếu khi đến đây. Khi trải nghiệm, bạn có thể thuê đầm, váy, chụp hình, quay clip để ghi lại những khoảnh khắc ấn tượng tại Bali.
Và còn rất nhiều địa điểm cũng như phong tục truyền thống khác bạn có thể tìm hiểu và trải nghiệm thay vì chỉ tắm biển và ngắm cảnh như nhiều người vẫn nghĩ khi đặt chân đến hòn đảo thiên đường này.