Đại Phật Tōdai-ji: Nghi lễ Ominugui và khởi đầu mùa Obon
Mỗi tháng Tám, chùa Tōdai-ji ở Nara tiến hành lễ Ominugui – nghi thức tẩy bụi Đại Phật, mở đầu mùa Obon thiêng liêng của người Nhật.
Trong dòng chảy lịch sử hơn 1.300 năm, thành phố Nara luôn là một trong những trung tâm tôn giáo và văn hóa lớn của Nhật Bản. Mỗi tháng Tám, nơi đây trở thành điểm hẹn của hàng nghìn tín đồ và du khách nhờ vào một nghi lễ đặc biệt tại chùa Tōdai-ji: Ominugui – nghi thức tẩy bụi pho tượng Đại Phật. Đây không chỉ là một công việc vệ sinh thường niên, mà còn là nghi lễ khởi đầu cho mùa Obon, khi người Nhật tưởng nhớ tổ tiên và hướng đến sự thanh lọc tâm hồn.
Nara vốn nổi tiếng với những di sản thế giới UNESCO như công viên Nara, đền Kasuga Taisha hay những đàn nai thong dong khắp lối. Nhưng chính Tōdai-ji – ngôi chùa Phật giáo được xây dựng từ thế kỷ thứ 8 – mới là nơi ghi dấu sức mạnh tinh thần của thời đại Nara và để lại dấu ấn sâu đậm trong đời sống tâm linh Nhật Bản. Pho tượng Đại Phật (Daibutsu), cao gần 15 mét, là một trong những tượng Phật bằng đồng lớn nhất thế giới, trở thành biểu tượng của niềm tin và sự che chở.
Ominugui – nghi lễ tẩy bụi và ý nghĩa thanh lọc
Lễ Ominugui thường diễn ra vào đầu tháng Tám. Ngay từ sáng sớm, hàng trăm tăng sĩ và tình nguyện viên tập trung tại Đại Hùng Bảo Điện. Họ khoác lên mình bộ y phục trắng tinh khôi, thực hiện nghi thức thanh tẩy cơ thể bằng nước mát trước khi tiến vào chính điện.
Điểm đặc biệt của nghi lễ là phần “hakken” – mời linh hồn Phật tạm rời khỏi tượng, để con người có thể chạm tay vào pho tượng với sự kính cẩn. Sau đó, bằng hệ thống ròng rọc và giỏ treo, các nhà sư sẽ được đưa lên cao để lau sạch từng chi tiết: từ khuôn mặt uy nghi, bờ vai rắn rỏi cho đến những lọn tóc xoắn cầu kỳ. Mỗi động tác lau bụi được thực hiện chậm rãi, nhẹ nhàng, như một cách truyền năng lượng sống vào pho tượng đã tồn tại hơn nghìn năm.
Người Nhật quan niệm, lớp bụi phủ trên tượng Phật tượng trưng cho phiền não và ô uế của cuộc đời. Việc tẩy bụi chính là hành động loại bỏ những muộn phiền, mở ra sự thanh sạch trong tâm hồn. Do đó, Ominugui không chỉ đơn thuần là công việc bảo dưỡng, mà là một hành vi mang tính biểu tượng sâu sắc.
Obon – mùa lễ của sự tưởng nhớ
Sự kiện Ominugui cũng đánh dấu thời điểm bắt đầu mùa lễ Obon – một trong những dịp lễ quan trọng nhất của Nhật Bản, thường diễn ra từ 13 đến 16 tháng 8. Đây là thời khắc người Nhật tin rằng linh hồn tổ tiên sẽ trở về thăm con cháu. Khắp nơi, người dân chuẩn bị mâm cúng, thắp lửa đón linh hồn, và kết thúc bằng lễ tiễn đưa trong ánh sáng lung linh của đèn lồng.
Nghi lễ tại Tōdai-ji vì thế được xem là sự khởi đầu cho chuỗi hoạt động tâm linh trên khắp đất nước. Với người Nhật, mùa Obon không chỉ là dịp tưởng nhớ tổ tiên mà còn là khoảng thời gian gắn kết gia đình, vun bồi truyền thống và tìm kiếm sự an yên trong tâm hồn.
Trải nghiệm văn hóa độc đáo cho du khách
Đối với du khách quốc tế, Ominugui là cơ hội hiếm hoi để chứng kiến sự hòa quyện giữa tín ngưỡng và nghệ thuật trong văn hóa Nhật Bản. Không gian trang nghiêm của Đại Hùng Bảo Điện, âm vang của tiếng chuông chùa, và hình ảnh những nhà sư lặng lẽ lau bụi trên pho tượng khổng lồ tạo nên một cảnh tượng khó quên.
Hiroyuki Onagi, một du khách từ Osaka, từng mô tả: “Đây là cảnh tượng có một không hai – khi bàn tay con người hòa nhịp cùng sự vĩ đại của di sản nghìn năm.” Với nhiều người, khoảnh khắc này mang đến cảm giác vừa nhỏ bé, vừa thiêng liêng, như được chạm đến một phần cốt lõi của văn hóa Nhật.
Ngoài việc tham gia lễ, du khách có thể kết hợp thăm thú các địa điểm khác trong quần thể Tōdai-ji và công viên Nara, nơi những chú nai tự do đi lại và được xem là “sứ giả của thần linh”. Trải nghiệm này mang đến cho du khách cái nhìn toàn diện về sự gắn kết giữa thiên nhiên, con người và tín ngưỡng.
Tính biểu tượng của Tōdai-ji trong di sản Phật giáo Nhật Bản
Chùa Tōdai-ji được xây dựng năm 752 dưới triều hoàng đế Shōmu. Pho tượng Đại Phật tượng trưng cho Bồ Tát Tỳ Lô Giá Na (Vairocana), hiện thân của trí tuệ vũ trụ. Sự ra đời của pho tượng và ngôi chùa khổng lồ là nỗ lực thống nhất đất nước dưới ngọn cờ Phật pháp, đồng thời khẳng định sức mạnh và sự bảo hộ của Phật giáo đối với xã hội Nhật Bản lúc bấy giờ.
Trải qua nhiều biến cố, từ động đất, hỏa hoạn đến chiến tranh, Tōdai-ji vẫn tồn tại như biểu tượng bất diệt của niềm tin. Lễ Ominugui chính là minh chứng rõ ràng cho nỗ lực gìn giữ di sản không chỉ ở khía cạnh vật chất mà còn ở tầng sâu tinh thần.
Góc nhìn hiện đại: từ nghi lễ đến du lịch bền vững
Ngày nay, Ominugui đã trở thành một sự kiện văn hóa – du lịch có sức hút lớn với cả người dân Nhật và du khách quốc tế. Tuy nhiên, các nhà quản lý di sản cũng phải cân bằng giữa việc mở cửa cho du khách tham quan và bảo tồn sự thiêng liêng vốn có của nghi lễ.
Chính quyền thành phố Nara và cộng đồng tu sĩ tại Tōdai-ji luôn nhấn mạnh yếu tố “tôn trọng” – tôn trọng không gian, tôn trọng nghi lễ và tôn trọng niềm tin. Đây cũng là một bài học quý giá về phát triển du lịch bền vững: không chỉ khai thác giá trị văn hóa để thu hút du khách, mà còn phải gìn giữ sự tinh tế và chiều sâu tinh thần.
CÓ THỂ BẠN SẼ THÍCH
