Làng hương trăm tuổi tô sắc cho ngoại thành Hà Nội
Sau hơn 100 năm tồn tại, từ những bó tăm hương màu đỏ đơn thuần phục vụ cuộc sống, làng Quảng Phú Cầu đã trở nên nổi tiếng thế giới với khung cảnh những sắc xanh, đỏ, vàng, cam phơi khắp sân đình và nhà dân, được truyền thông Bỉ ca ngợi. Những bó hương đã góp phần đưa chân khách du lịch đến vùng ngoại thành Hà Nội để chiêm ngưỡng bức tranh rực rỡ của một làng nghề truyền thống được tạo ra từ những hoạt động sinh hoạt bình dị của người dân.
Hà Nội được nhiều du khách quốc tế biết đến như một nơi mang đậm dấu ấn văn hóa bản xứ từ nghìn năm trước với các di sản văn hóa, dấu tích lịch sử và những làng nghề lâu đời. Một trong những làng nghề nổi tiếng nhất của Hà Nội lại xuất phát từ một vùng ngoại thành cách trung tâm thủ đô khoảng 40 km, đó là làng hương Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa.
Nghề làm hương ở xã Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa, đã hình thành cách đây hơn trăm năm. Trải qua thăng trầm của dòng thời gian, làng hương từ bước mai một dần chuyển mình và trở nên nổi tiếng vào năm 2017 nhờ bức ảnh "Làm hương" của nhiếp ảnh gia Trần Tuấn Việt đăng trên mục "Những góc nhìn thế giới" của National Geographic. Đây cũng là bức ảnh giúp nhiếp ảnh gia Việt.
Nơi nhiếp ảnh gia Việt sáng tác ảnh - sân của cơ sở sản xuất Long Hòa hàng ngày đều phơi hàng trăm bó chân hương đủ màu sắc. Chủ cơ sở, ông Nguyễn Hữu Long đã có hơn 40 năm kinh nghiệm cho biết ban đầu cơ sở chỉ sản xuất chân hương màu đỏ để phục vụ mục đích chính là kinh doanh. Sau khi bức ảnh “Làm hương” của nhiếp ảnh gia Việt giành chiến thắng hạng mục ảnh Du lịch của cuộc thi ảnh danh giá thường niên Smithsonian năm 2018, nhiều du khách quốc tế tìm đến, ông dành riêng một khu vực trong sân, tạo hình bản đồ Việt Nam với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa để du khách chụp ảnh.
Từ sân nhà ông Long - nơi đầu tiên đưa hình ảnh làng hương đến với bạn bè quốc tế, chính quyền địa phương đã xây dựng điểm du lịch cấp thành phố đầu tiên của xã Quảng Phú Cầu ở sân đình Cầu Bầu vào ngày 25/2/2023. Đây là nơi du khách có thể tham quan, chụp ảnh và tra cứu thông tin về làng hương. Thời điểm đông khách thường bắt đầu từ tháng 8 đến gần Tết Nguyên đán, trước khi các cơ sở sản xuất trong xã nghỉ Tết, chia sẻ từ trưởng thôn Cầu Bầu Nguyễn Đình Đảm.
Từ người làm hương truyền thống, ông Nguyễn Văn Bản chuyển sang làm quản lý điểm du lịch ở đình thôn Cầu Bầu. Công việc hàng ngày của ông là chăm sóc, sắp xếp, giữ cho các bó hương có hình khối chuẩn, quan sát, bảo quản và thay thế các bó hương đã phai màu, ẩm mốc theo thời gian. Theo chân ông Bản, du khách có thể đi sâu vào các hộ sản xuất trong thôn để xem quy trình tạo ra những bó tăm hương.
Đến cơ sở của chị Đặng Thị Hoa trong một con ngõ nhỏ ở xóm Bầu Nam, thôn Cầu Bầu, du khách sẽ được nghe, tìm hiểu và chứng kiến các công đoạn nhuộm, phơi, bó hương được lưu giữ qua 4 thế hệ. Trước đây, chân hương chỉ có hai màu là đỏ và hồng cánh sen. 3 năm trở lại đây, nhận thấy tiềm năng du lịch dựa trên những giá trị truyền thống của thôn, xã, chính quyền đã hướng dẫn các hộ gia đình nhuộm thêm nhiều màu sắc khác như xanh lá, xanh dương, tím, vàng, sau đó tạo hình ở sân đình làm điểm check in, thu hút du khách.
Chị Hoa cũng là người xếp những bó hương nhiều màu sắc thành hình bông hoa, hình lá cờ đỏ sao vàng đến hình bản đồ chữ S Việt Nam ở sân đình thôn Cầu Bầu. Những bó hương đều được nhuộm bằng màu hóa học và chỉ dùng để trưng bày, sau khoảng nửa năm sẽ thay mới.
Rời cơ sở của chị Hoa, du khách đến với cơ sở thứ hai, nơi thực hiện công đoạn se hương. Chị Ngô Thị Nhung, nhân viên tại cơ sở, cho biết trước đây công đoạn này được thực hiện bằng tay. Hiện đã có máy móc hỗ trợ giúp rút ngắn thời gian và công sức, đồng thời ngoài quan sát, du khách có thể trực tiếp trải nghiệm. Chỉ cần đưa tăm hương đã phơi khô xuyên qua lỗ nhỏ trên máy, bột được nén quanh 3/4 cây hương và phóng ra bàn. Sau khi se, hương được phơi ra bên ngoài đường hoặc trong sân nhà, chờ khô chia thành từng bó, đóng gói và chuyển đi.
Những cây hương được làm ra từ làng Quảng Phú Cầu có độ thon, dài. Lượng hương bọc quanh thân vừa đủ, thời gian châm lửa chỉ vài giây, tạo ra khói trắng không quá mỏng cũng không quá dày, tan nhanh, để lại hương thơm dịu nhẹ, thoảng mùi trầm lẩn khuất trong không gian. Du khách có thể mua với giá dao động 50.000 - 100.000 đồng/bó, sử dụng trong các dịp lễ, Tết thắp hương cho gia tiên hay khi đến các đền, chùa xin bình an, tài lộc.
Từ làng nghề truyền thống, Quảng Phú Cầu những năm gần đây thu hút 80% khách nước ngoài. Với mức phí 50.000 đồng/người một trải nghiệm, du khách có thể chụp ảnh tại mọi ngóc ngách ở thôn Cầu Bầu, trải nghiệm công đoạn se hương ở các cơ sở sản xuất trong thôn, đồng thời biết thêm về nét đẹp truyền thống được lưu giữ hơn một thế kỷ của người dân nơi ngoại thành Thủ đô nghìn năm văn hiến.
CÓ THỂ BẠN SẼ THÍCH
