Cam Ranh, thủ phủ tôm hùm
Khám phá nghề nuôi tôm hùm lồng bè tại Cam Ranh – thủ phủ tôm hùm của Việt Nam, nơi văn hóa làng chài hòa quyện với thiên nhiên và những câu chuyện đời thường đầy cảm hứng.
Cam Ranh là thành phố thuộc Khánh Hòa, cách Nha Trang hơn 50 km về phía nam, lâu nay được nhiều người biết đến là “thủ phủ” tôm hùm của cả nước, nổi tiếng với nghề nuôi tôm hùm bằng lồng trên biển. Nghề nuôi tôm hùm đã giúp cuộc sống người dân thay da đổi thịt. Từ những ngư phủ trước đây chỉ quen với việc xa khơi đánh cá, nay họ trở thành những ông chủ bè tôm.
Những ngày cuối năm, cũng gần thời điểm thu hoạch của các bè tôm hùm, tôi có dịp ngồi ca nô ra thăm bè nuôi tôm hùm của vợ chồng chị Loan anh Tâm ở Làng chài Bình Lập, Cam Ranh.
Khung cảnh sáng sớm trên bến thuyền Bình Lập khá đông vui, nhộn nhịp. Người dân trong làng đang chuyển “thức ăn” lên thuyền để mang sang các bè cho tôm hùm ăn. Thức ăn của tôm là những loài cá nhỏ như cá liệt, cá nục, ốc nhỏ, cua nhỏ, đầu cá, ruột cá, … đã được sơ chế. Sau đó, những thanh niên miền biển khỏe mạnh theo thuyền ra bè nuôi tôm bắt đầu một ngày làm việc.
Ngồi trên ca nô phóng tầm mắt ra xa, đảo Bình Lập hiện lên với núi non trùng điệp và nhiều “ngôi nhà” trên biển. Lúc ra đến bè, ba anh em nhà anh Tâm đang quần quật với công việc buổi sáng. Mỗi ngày của họ bắt đầu với việc “tắm cá", xay nhuyễn thức ăn và cuối cùng là lặn xuống đìa cho cá ăn. Mỗi lần cho tôm cá ăn, họ phải lặn xuống sâu từ 2 - 4m, chưa kể có mấy hôm trời gió bão, nước lạnh tê cóng.
Những chú cá chim lao lên đớp mồi trong tích tắc. Bè của anh Tâm nuôi chủ yếu là cá bớp, cá chim trắng, cá mú, cà bè và tôm. Tôm thường được nuôi ở xa hơn vì họ nhà tôm kén nước. Sau khi cho cá ăn xong, họ lại lên thuyền ra chỗ nước sâu cho tôm hùm ăn. Những chú tôm hùm này chỉ còn vài ngày nữa thôi là sẽ “xuất chuồng”.
Nghề nuôi bè một năm chỉ một vụ, chín tháng thu hoạch một lần. “Cá bớp từ 5 - 7kg, cá mú có con nặng đến 30kg, cá bè thì tầm 1 - 2kg là xuất chuồng được, cá chim trắng thì tầm 1kg là thịt đã rất ngon.”, chị Loan kể.
Hầu hết những ngư dân ở đây đều sống trên bè quanh năm. Ba anh em nhà anh Tâm cũng dựng một căn phòng nhỏ, đặt một chiếc tivi, một chiếc radio cũ, tấm nệm xanh đã phai màu, dăm ba chai rượu và gói thuốc lá, … Mọi sinh hoạt gói gọn trong cái chòi ấy. Sáng sáng, chị Loan đi chợ và mua đồ ăn mang ra bè, hôm thì đồ chua nấu cá, hôm thì rau nấu tôm, … Sống lâu trên biển, những người đàn ông này thuộc nằm lòng những thay đổi về thời tiết của biển.
Vì công việc trên bè cá đòi hỏi nhiều sức khoẻ, nên ở đây, những chủ bè thông thường sẽ thuê các thanh niên khỏe mạnh giúp việc cho họ. Trên bè của anh Tâm có Đồn, một thanh niên nhanh nhẹn hoạt bát. Học xong cấp 2, Đồn theo chú mình từ Phú Yên vào đây và gắn bó với bè cá này. Nét hiền khô của người dân miền Trung hiện rõ trên khuôn mặt và trong cách nói chuyện: đơn giản, thoải mái, vô tư vô lo. Đồn lặn giỏi, làm giỏi và ăn rất khỏe. Mỗi sáng Đồn phụ việc với anh Tâm trên bè cá, đến tầm trưa thì về lại đất liền.
Nhân vật đặc biệt xuất hiện khiến bè cá trở nên ồn ào hơn hẳn chính là bốn chú chó với bộ lông mượt và đôi mắt ướt long lanh. Tên của chúng lần lượt là Lucky, Nâu, Đen, Lu. Bốn đứa được đưa ra bè từ khi còn nhỏ. Sống trên biển từ nhỏ nên chúng bơi rất sỏi. Chúng là những “vệ sĩ” đắc lực của bè cá này. Cả bốn đứa ở trên biển suốt và không chịu về đất liền. Nằm ngủ và tắm nắng trên bè là sở thích của cả bốn đứa. Hình ảnh bốn chú chó quấn quýt lấy ba anh em nhà anh Tâm rất đẹp và để lại nhiều cảm xúc trong tôi.
Tình làng nghĩa xóm ở làng chài Bình Lập cũng rất được coi trọng. Chị Loan kể, “đêm Giao thừa, mọi người trong làng tụ họp lại với nhau, mổ heo sống và tổ chức tiệc trên “Núi Ông Núi Bà”. Sáng mồng một “Tết nhà, Tết ghe, Tết bè”, người ta mang trái cây, hoa quả, bánh kẹo ra ghe để cúng, cầu cho một năm mới thuận buồm xuôi gió.”
Ngày tết những ngư dân làm thuê ở làng chài Bình Lập cũng trở về với gia đình. Tất nhiên khi đi mang theo “chút quà biển”. Ở biển, tôm hùm, ghẹ càng xanh, cá mú nghệ 30kg, cá bớp chục ký, hay cá chim trắng nặng cả cân là cái gì đó rất bình thường.
CÓ THỂ BẠN SẼ THÍCH
