Làng Từ Vân, nơi giữ hồn cờ Tổ Quốc
Suốt gần 80 năm, làng Từ Vân ở Hà Nội lặng thầm dệt nên biểu tượng thiêng liêng của dân tộc – những lá cờ đỏ sao vàng tung bay khắp mọi miền đất nước.
Chỉ cách trung tâm Hà Nội chừng 30km, làng Từ Vân (xã Lê Lợi, huyện Thường Tín) là cái tên ít ai biết đến nếu chỉ nhìn vào bản đồ du lịch. Nhưng trong tâm thức của những người hiểu rõ giá trị của quốc kỳ Việt Nam, Từ Vân chính là nơi khởi nguồn của những lá cờ đỏ sao vàng đầu tiên trong lịch sử cách mạng dân tộc.
Làng nghề này ra đời vào năm 1945, vào thời điểm nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vừa khai sinh. Những người thợ đầu tiên ở Từ Vân khi đó được chính quyền cách mạng tin tưởng giao nhiệm vụ đặc biệt – may cờ phục vụ Tổng khởi nghĩa Tháng Tám. Không chỉ là kỹ thuật, mà đó là tinh thần, lòng yêu nước và niềm tin mãnh liệt vào ngày mai độc lập.
Kể từ thời khắc lịch sử ấy, nghề may cờ đã trở thành một phần máu thịt của làng Từ Vân. Trải qua nhiều thăng trầm, biến động thời cuộc, làng vẫn đỏ rực mỗi dịp lễ lớn – khi khắp nơi cùng treo cờ Tổ quốc.
Nghề may cờ – nghề của sự tỉ mỉ và thiêng liêng
Không giống như các làng nghề thủ công thông thường, nghề may cờ đòi hỏi một sự cẩn trọng và chuẩn xác gần như tuyệt đối. Mỗi chi tiết trên lá cờ – từ màu sắc, tỷ lệ ngôi sao, độ dài đường chỉ – đều tuân theo quy chuẩn nghiêm ngặt được nhà nước ban hành.
Từ việc chọn loại vải phù hợp, in hay thêu ngôi sao vàng cho thật cân đối, đến may các đường viền cho chắc chắn, mỗi công đoạn đều được thực hiện với sự kỹ lưỡng và tinh thần trách nhiệm cao. Đặc biệt, những lá cờ thêu tay – sản phẩm thủ công đỉnh cao của làng – có thể mất tới vài ngày để hoàn thiện. Mỗi đường kim, mũi chỉ như truyền vào đó niềm tự hào, sự trân trọng với biểu tượng thiêng liêng của dân tộc.
Những ngày giáp lễ như 30/4, 2/9 hay Tết Nguyên đán, không khí trong làng rộn ràng hơn bao giờ hết. Cả làng dường như không ngủ. Tiếng máy may hòa với tiếng kéo, tiếng chuyện trò rôm rả tạo nên một bản hòa ca lao động chan chứa niềm tin và yêu nước.
Truyền nghề qua thế hệ – giữ lửa làng nghề bằng trái tim
Nghề may cờ ở Từ Vân không chỉ là một phương thức mưu sinh. Đó là một sứ mệnh. Người dân nơi đây luôn tin rằng, mỗi lá cờ họ làm ra không chỉ để bán, mà là gửi gắm một phần tâm hồn, một phần lịch sử dân tộc.
Lớp trẻ ngày nay được người lớn truyền dạy từ khi còn nhỏ. Những đứa trẻ lớn lên cùng tiếng máy may, tiếng dặn dò “phải đều tay, phải đúng chuẩn”, để rồi khi trưởng thành, chúng lại trở thành những người giữ lửa nghề truyền thống. Có gia đình cả ba thế hệ đều gắn bó với nghề. Có người đã về hưu vẫn miệt mài thêu cờ vì “còn sức là còn góp phần”.
Ông Nguyễn Văn Bằng, một nghệ nhân kỳ cựu trong làng chia sẻ: “Làm cờ không giống làm áo quần. Cờ là quốc thể, là danh dự, là tự tôn. Phải làm bằng cả tấm lòng.”
Đó là lý do dù công nghệ ngày càng hiện đại, máy móc có thể sản xuất hàng loạt, nhưng những lá cờ thêu tay Từ Vân vẫn được nhiều cơ quan nhà nước, trường học, đơn vị quân đội đặt hàng mỗi năm, nhất là trong các sự kiện trọng đại.
Làng nghề và khát vọng bảo tồn
Trong bối cảnh làng nghề truyền thống dần mai một vì đô thị hóa, hội nhập và thay đổi thị hiếu tiêu dùng, làng Từ Vân vẫn trụ vững và duy trì được nghề độc đáo của mình. Điều này có được là nhờ vào sự kiên định gìn giữ giá trị văn hóa, cũng như nhu cầu thực tế đối với sản phẩm mang tính biểu tượng cao.
Chính quyền địa phương cũng đã có nhiều nỗ lực hỗ trợ – từ việc đào tạo nghề cho lớp trẻ, mở các lớp may thêu tiêu chuẩn, đến kết nối thị trường đầu ra qua kênh thương mại điện tử. Một số sản phẩm của làng đã được bán trên các sàn TMĐT nội địa như Tiki, Shopee hay các cửa hàng lưu niệm du lịch.
Làng Từ Vân cũng đang được đề xuất đưa vào danh sách các làng nghề tiêu biểu gắn với du lịch văn hóa, để du khách trong và ngoài nước có thể trực tiếp trải nghiệm quá trình làm ra một lá cờ tổ quốc – thứ mà họ thường chỉ nhìn thấy trên cột cờ.
CÓ THỂ BẠN SẼ THÍCH
